Bệnh Đột Quỵ – Tai Biến Mạch Máu Não Là Gì ?

Chia sẻ

Chào bạn! 

TAI BIẾN MẠCH MÁU  NÃO  hay còn gọi là ĐỘT QUỴ NÃO  đây là căn bệnh gây tử  vong lớn nhất hiện nay, chỉ  sau bệnh lý ung thư và tim mạch. Bệnh đột quỵ diễn ra nhanh chóng  khó cấp cứu và chữa trị nên khả năng hồi phục sức khỏe như ban đầu là rất khó. Đa số bệnh  nhân đột quỵ đều  gặp những di chứng nặng nề, ảnh hưởng đến cuộc sống và  sinh hoạt của người bệnh, tốn chi phí điều trị của gia đình  và xã hội. Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới WHO trong một vài năm tới thì tỉ lệ đột quỵ não sẽ ngày càng  tăng cao trở thành mối nguy hiểm lớn nhất cho toàn xã hội. Tỉ lệ đột quỵ não được dự báo là tăng lên nhanh chóng và có thể đạt con số là 1,2 triệu người mắc bệnh vào năm 2025 . Vậy đột quỵ não là gì? Và nguyên nhân tại sao lại xuất hiện căn bệnh ấy?

Rất nhiều người vẫn cho rằng  tai biến mạch máu não, và đột quỵ là khác nhau. Đột quỵ là bệnh của tim không liên quan đến não và thường xảy ra ở người trẻ, tai biến thì lại thường xảy ra ở người già, đây là những quan niệm chưa đúng đắn  dẫn đến việc quan tâm, phòng ngừa chưa đúng mực và chủ quan lơ là trong kiểm soát bệnh, thực chất tai biến mạch máu não và đột quỵ chỉ là hai tên gọi khác nhau của cùng một bệnh.

Nếu như thuật ngữ tai biến mạch máu não chỉ ra nơi khởi phát bệnh là tại các mạch máu nuôi não khi dòng máu bị chặn lại hoặc một mạch máu trong não bị vỡ, thì đột quỵ nói lên  sự cấp tính của  bệnh. Dù vậy cả hai cách gọi đều biểu thị tính chất đột ngột nguy hiểm của bệnh, khiến một người đang bình thường bỗng dưng gục xuống, hôn mê đối mặt với dị tật, thậm chí tử vong. Đáng chú ý la 50% người đột quỵ sống sót thường mang di chứng suốt  đời như liệt, biến dạng, mất trí nhớ phát âm khó khăn.

Vậy tai biến mạch máu  não là gì ?

Tai biến mạch máu não còn gọi là đột quỵ não là một bệnh  xảy ra khi việc cung cấp máu lên một phần bộ não  bị đột ngột ngừng trệ.

Tai biến mạch máu não có hai loại: nhồi máu não (do nghẽn / tắc mạch) hoặc chảy máu não (do vỡ mạch). Các triệu chứng thần kinh trung ương khu trú biểu hiện nhanh, ngay tức thì khi tổn thương mạch máu não xảy ra, nên tai biến mạch máu não còn được gọi là đột quỵ.

Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh tai biến mạch máu não nhưng tai biến mạch máu não xuất hiện chủ yếu ở người trung niên và người già, tuy nhiên có thống kê cho thấy tỉ lệ người trẻ mắc phải tăng trung bình 2% mỗi năm, đây là hồi chuông cảnh báo với xã hội nói chung và với bản thân mỗi người nói riêng.

Nguyên nhân tai biến mạch máu não

Nguyên nhân sâu xa của tai biến mạch máu não là do hiện tượng động mạch bị tổn thương, trong động mạch có các cục máu đông ứ đọng lại, khi những mảnh vụn máu đông vỡ ra chảy theo mạch máu đến phần cuối động mạch (vùng não) thì tích tụ lại làm tắc nghẽn mạch máu. Não bị thiếu máu và Oxy đột ngột mất khả năng điều khiển và làm ngừng hoạt động của các cơ quan khác hoặc của toàn bộ cơ thể.

Nói là các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não cũng không hoàn toàn chính xác, trên thực tế, tai biến mạch máu não là hậu quả của những căn bệnh nguy cơ khác không được chữa trị triệt để và đúng cách, dẫn tới động mạch bị tổn thương ngày càng nặng.

Các căn bệnh nguy cơ được coi là nguyên nhân tai biến mạch máu não gồm:

Xơ vữa động mạch

Bệnh xơ vữa động mạch làm cho động mạch máu bị xơ cứng, các mảng xơ vữa bám vào phía trong thành động mạch máu làm cho đường truyền máu ngày càng hẹp lại và lưu thông máu khó khăn. Không những thế máu ứ đọng tại mảng xơ vữa làm xuất hiện những cục máu đông, khi những mảnh vỡ hoặc chính những cục máu đông đó tách ra và chảy theo mạch máu, chúng làm tắc dòng máu lưu thông và gây ra hiện tượng thiếu máu cục bộ, dẫn tới tai biến mạch máu não. Xơ vữa động mạch là một trong những nguyên nhân tai biến mạch máu não chủ yếu hiện nay.

Dị dạng mạch máu não

Các mạch máu có dấu hiệu bất thường, quá to, quá nhỏ,.. là biểu hiện của dị dạng mạch máu não. Hiện tượng này có thể gây tới rối loạn máu trong não, gây chảy máu não và có khi còn gây tử vong, nói tóm lại là rất nguy hiểm. Dị dạng mạch máu não thường phát triển âm thầm, các mạch máu ngày càng biến dạng và yếu đi. Khi gặp phải một tác động mạnh gây căng vỡ mạch như Stress, lo lắng, sợ hãi quá mức,.. sẽ gây ra tình trạng xuất huyết não.

Huyết áp cao

  • Huyết áp cao là một trong các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não hàng đầu ở người lớn tuổi, những người bị huyết áp cao có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn 3 đến 4 lần so với người có huyết áp bình thường.
  • Sở dĩ huyết áp cao là nguyên nhân tai biến mạch máu não hàng đầu ở người già là do những người mắc bệnh này, áp lực truyền máu thường xuyên bị tăng cao khiến cho các mạch máu giãn nở nhiều, bị tổn thương và mất khả năng đàn hồi. Đến khi áp lực máu tăng đột ngột khiến cho những mạch máu bị tổn thương không chịu được và vỡ ra, gây xuất huyết máu não.
  • Nếu những tổn thương nhỏ, những vết thương sẽ được tự động vá lại nhờ hệ thống tiểu cầu, bạch cầu và các sợi Fibrin trong máu và tạo ra những cục máu đông. Nếu lượng mỡ trong máu không ổn định sẽ gây ra hiện tượng xơ mỡ động mạch tại các vết thương làm cho động mạch bị hẹp lại, càng tăng tỉ lệ tai biến mạch máu não.

Bệnh tiểu đường

  • Tiểu đường là căn bệnh gây rối loạn chuyển hóa chất đường trong cơ thể, nghe có vẻ không giống nguyên nhân tai biến mạch máu não nhưng trên thực tế, những bệnh nhân tiểu đường khi về già tử vong do đột quỵ chiếm tỷ lệ rất cao. Không chỉ gây tai biến mạch máu não, bệnh tiểu đường còn gây đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim.
  • Bệnh tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường làm cho lượng Cholesterol trong máu vượt qua mức bình thường, đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch làm hẹp động mạch dẫn tới thiếu máu và Oxy trong não. Bệnh tiểu đường cần được điều trị hiệu quả và đúng đắn để không gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Bệnh tim mạch

  • Các bệnh về tim mạch như u nhày nhĩ trái, rung nhĩ, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn,… cũng là những nguyên nhân tai biến mạch máu não. Những cục máu đông hoặc cục sùi từ buồng tim rụng ra khi gặp tác động mạnh trôi theo dòng máu lên động mạch cảnh làm tắc dòng máu lên não, gây ra đột quỵ do nhồi máu não là một dạng của tai biến mạch máu não.
  • Một trong các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não khác do bị bệnh về tim mạch gây ra là khi phẫu thuật tim thường phải dùng thuốc chống đông kháng Vitamin K, khi mạch máu bị vỡ do các yếu tố thuận lợi như cao huyết áp, xơ cứng động mạch thì sẽ xảy ra xuất huyết não do máu không đông được. Bệnh nhân cần được đến ngay phòng hồi sức đột quỵ não để cấp cứu.

Các nguyên nhân khác

  • Còn rất nhiều nguyên nhân tai biến mạch máu não khác, đều là những bệnh liên quan tới hệ tuần hoàn như viêm động mạch, viêm tắc tĩnh mạch, tụt huyết áp, máu không đông, máu nhiễm mỡ,…
  • Các chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá,…) cũng là một trong các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não bởi chúng làm tăng lượng Cholesterol có hại và giảm Cholessterol có lợi trong máu, đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch.
  • Ngoài ra còn một số nguyên nhân tai biến mạch máu não khác sâu xa hơn như chế độ sinh hoạt ăn uống không lành mạnh, lười tập luyện thể dục thể thao dẫn tới cơ thể trì trệ, dễ bị tăng huyết áp khi hoạt động mạnh.

Tai biến mạch máu não tái phát

Một trong các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não khác có thể dẫn tới đột quỵ là bị tái phát bệnh. Nếu cứu chữa kịp thời, người bệnh có thể qua khỏi cơn nguy kịch khi mắc tai biến mạch máu não và vẫn làm việc sinh hoạt bình thường sau đó, tuy nhiên dù cứu chữa thế nào cũng sẽ để lại di chứng và người bệnh rất có khả năng bị tái phát.

Chúc bạn vui khỏe!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Website này sử dụng Akismet để hạn chế spam. Tìm hiểu bình luận của bạn được duyệt như thế nào.