Prolactin là gì? Khi nào thì mức prolactin cao?

Prolactin là một nội tiết tố (hormone) quan trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của cơ thể. Cả nam giới và phụ nữ đều có một lượng nhỏ hormone này trong máu là điều bình thường. Khi nồng độ hormone tăng cao hơn mức bình thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề bất thường trong cơ thể.

Trong điều kiện sinh lý bình thường, mức độ prolactin trong máu cũng có thể thay đổi. Tuy nhiên, những thay đổi này cần được phân biệt với những thay đổi trong nhiều tình trạng bệnh. Vì vậy, khi nào mức prolactin cao và điều gì có thể gây ra nó?

Prolactin là gì?

Prolactin (viết tắt là PRL) là một loại hormone được sản xuất bởi thùy trước của tuyến yên, một cấu trúc nhỏ nằm ở phần dưới cùng của não. Vai trò chính của prolactin là thúc đẩy sự phát triển của tuyến vú, kích thích sản xuất sữa ở phụ nữ mang thai.

Mức độ prolactin trong máu tỷ lệ nghịch với mức độ estrogen (một nội tiết tố nữ). Ở phụ nữ sau khi sinh sẽ bị sụt giảm estrogen đột ngột khiến lượng prolactin tăng cao, kích hoạt cơ thể tạo sữa cho con bú.

Đối với những phụ nữ không mang thai, hormone này giúp điều chỉnh quá trình rụng trứng để hình thành chu kỳ kinh nguyệt và tạo điều kiện thuận lợi cho việc thụ thai. Do đó, nếu bạn có kinh nguyệt không đều, hiếm muộn hoặc bị rỉ dịch, bác sĩ thường sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ prolactin của bạn. Còn đối với nam giới, hormone này ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng.

Mức độ prolactin trong máu được kiểm soát bởi các hormone khác được gọi là các yếu tố ức chế prolactin (PIF), chẳng hạn như dopamine được sản xuất ở vùng dưới đồi. Dopamine hạn chế sản xuất prolactin, vì vậy càng có nhiều dopamine, prolactin được giải phóng càng ít.

Nồng độ hormone trong cơ thể có những thay đổi khác nhau vào các thời điểm khác nhau. Thông thường, trong khi ngủ, lượng prolactin sẽ tăng dần và đạt cao nhất vào buổi sáng. Hormone này có thời gian bán hủy sinh học là 20 – 30 phút. Vì vậy, việc lấy máu để xét nghiệm định lượng prolactin thường được thực hiện vào buổi sáng khoảng 3 đến 4 giờ sau khi thức dậy.

Khi nào thì mức prolactin cao?

Tăng prolactin máu là tình trạng có quá nhiều hormone này trong máu của phụ nữ và nam giới không mang thai. Thông thường, nồng độ ở người khỏe mạnh sẽ dao động theo các chỉ số sau:

• Phụ nữ không mang thai: <25 ng / mL
• Phụ nữ có thai: từ 34 đến 386 ng / mL
• Nam giới: <15 ng / mL

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy mức prolactin trong máu của bạn vượt quá giới hạn trên, bạn có prolactin cao.

Tăng prolactin máu tương đối phổ biến ở phụ nữ. Mức prolactin cao cản trở việc sản xuất các hormone khác, ví dụ như làm giảm sản xuất hai hormone nữ, estrogen và progesterone. Điều này có thể làm thay đổi hoặc ngừng rụng trứng dẫn đến kinh nguyệt không đều, khó có thai hoặc đôi khi ra máu ngoài thai kỳ. Ngoài ra, cũng có trường hợp phụ nữ có nồng độ prolactin cao nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào.

Ở nam giới, nồng độ prolactin cao có thể gây chảy máu, rối loạn cương dương và giảm ham muốn. Tình trạng bệnh lý này ở nam giới nếu không được điều trị sẽ dẫn đến tình trạng ít tinh trùng hoặc hoàn toàn không có tinh trùng, dẫn đến vô sinh.

Nguyên nhân gây ra prolactin cao?

Mức prolactin cao thường gặp trong thời kỳ mang thai và sau khi cho con bú và là bình thường, không phải bệnh lý. Tuy nhiên, đối với cơ thể bình thường, có thể do vấn đề sinh lý, bệnh lý hoặc do tác dụng của một số loại thuốc, cụ thể như sau:

• Một khối u trong tuyến yên (prolactinoma) làm tăng sản xuất và bài tiết prolactin.
• Rối loạn kinh nguyệt, rối loạn kinh nguyệt, vô sinh ở nữ giới.
• Bệnh buồng trứng đa nang.
• Suy giáp hoặc các bất thường ở vùng dưới đồi như viêm não, u hạt, ung thư, rỗng tuyến yên.
• Suy thận: do giảm quá trình thoái hóa và bài tiết các nội tiết tố.
• Bệnh não gan làm tổn thương các vùng sản xuất dopamine (chất ức chế prolactin) ở vùng dưới đồi.
• Sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc điều trị huyết áp cao (verapamil, methyldopa), thuốc phiện (codeine, morphine), thuốc chống nôn (metoclopramide), thuốc chống trầm cảm (clomipramine và desipramine), thuốc chống loạn thần (phenothiazine, risperidone, haloperidol), một H2- thuốc chẹn thụ thể trong điều trị các vấn đề về dạ dày (cimetidine).
• Chấn thương, co giật hoặc hút cần sa cũng có thể làm tăng nồng độ hormone.
• Căng thẳng tinh thần hoặc sau khi tập thể dục.

Bên cạnh đó, còn có một số nguyên nhân khác như: ăn nhiều thịt, sau khi quan hệ tình dục, phụ nữ sau khi massage ngực, kích thích ngực,… Ngoài ra, nồng độ prolactin cũng tăng cao khi ngủ.

Prolactin cao có chữa khỏi được không?

Mục tiêu của điều trị prolactin cao là trở lại mức bình thường. Thông thường việc điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu nguyên nhân là một khối u trong tuyến yên, điều trị đầu tiên là dùng thuốc. Đối với những người bị suy giáp, thuốc thay thế tuyến giáp có thể giúp đưa mức prolactin trở lại bình thường.

Nếu nguyên nhân gây bệnh là do thuốc mà người bệnh đang sử dụng, bác sĩ sẽ chỉ định một loại thuốc khác hoặc thêm một loại thuốc giúp hạ nồng độ prolactin. Các loại thuốc thường được sử dụng là chất chủ vận dopamine, cụ thể là cabergoline và bromocriptine.

Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ bị tăng prolactin máu đều cần điều trị. Điều này chỉ cần thiết ở những bệnh nhân bị tăng prolactin máu dẫn đến không sản xuất được estrogen, khi điều trị nên sử dụng thuốc tạo estrogen hoặc cung cấp estrogen vào cơ thể cho người bệnh.

Không cần điều trị nếu nguyên nhân là một khối u nhỏ trong tuyến yên và bệnh nhân vẫn sản xuất estrogen. Hoặc khi không có nguyên nhân cụ thể làm cho nồng độ prolactin cao, đây được gọi là tăng prolactin máu vô căn. Tình trạng này thường biến mất sau vài tháng mà không cần điều trị. Đối với các khối u lớn hơn mà không cải thiện các triệu chứng bằng thuốc, phẫu thuật hoặc xạ trị có thể được sử dụng để đưa mức prolactin trở lại bình thường.

Ngoài việc làm theo hướng dẫn của bác sĩ, có một số điều bạn có thể làm để giúp giảm mức prolactin của mình:

• Thay đổi chế độ ăn uống (chế độ ăn ít thịt)
• Kiểm soát căng thẳng của cơ thể
• Không tập thể dục với cường độ cao
• Tránh mặc quần áo gây khó chịu cho bầu ngực
• Tránh các hoạt động kích thích bầu ngực
• Bổ sung vitamin B6 để tăng cường sản xuất dopamine và vitamin E để ngăn ngừa sự tăng đột biến của prolactin

U tuyến yên và tăng prolactin máu không nguy hiểm đến tính mạng. Các triệu chứng thường biến mất sau khi điều trị và tình trạng vô sinh cũng có thể được đảo ngược khi nồng độ hormone trở lại bình thường. Tuy nhiên, đây là căn bệnh rất phổ biến, đặc biệt là ở phụ nữ. Khoảng 1/3 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có buồng trứng bình thường bị kinh nguyệt không đều do nồng độ prolactin trong máu tăng lên.

Bệnh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra nhưng để tìm ra nguyên nhân chính xác và điều trị hiệu quả không đơn giản vì cần có sự phối hợp của nhiều chuyên khoa khác nhau như sản phụ khoa, chẩn đoán hình ảnh, nội khoa. Vì vậy, khi nghi ngờ mình mắc bệnh hoặc muốn kiểm tra tình trạng cơ thể, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, tư vấn và điều trị phù hợp.

Thông tin liên hệ Dược phẩm PyLoRa:

• Địa chỉ: Số 22, đường 34, P. An Phú, Q.2, TP Hồ Chí Minh.
• Website: https://PyLoRa.com
• Hotline: 0962.158.661

>>> XEM THÊM: PyLoVi – Vì Một Lá Gan Không Còn Virus

Nguồn: PyLoRa.com